Lego & Εργοθεραπεία

Η LEGO - Based Therapy (Θεραπεία με βάση τα τουβλάκια LEGO), αναπτύχθηκε από τον Δρ. Dan LeGoff (Κλινικό Νευροψυχολόγο) στην Αμερική. (www.nevronas.gr) 

Η Θεραπεία με βάση το LEGO® είναι ένα θεραπευτικό εργαλείο που χρησιμοποιείται από ένα ευρύ φάσμα επαγγελματιών για την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, τις δεξιότητες παιχνιδιού όπως: τήρηση κανόνων, εναλλαγή σειράς παικτών, δεξιότητες ακρόασης και εκτέλεσης, αισθητηριακή επεξεργασία ερεθισμάτων, επίλυση προβλήματος. Επιπλέον τα παιχνίδια lego αναπτύσσουν την επικοινωνία ανάμεσα στους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων ομάδας. 

Πιο συγκεκριμένα, 

η θεραπεία βασισμένη στο LEGO® χρησιμοποιεί τους ομαδικούς κανόνες, τους ρόλους και τη συνεργασία σε ένα περιβάλλον που υποστηρίζει και ανταμείβει, επιτρέποντας έτσι την ανάπτυξη των δεξιοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης ενός ατόμου που απαιτούνται για καθημερινές καταστάσεις όπως η συμμετοχή, η συνεργασία, η ανταλλαγή, η επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, η κοινή εστίαση, οι κοινωνικοί κανόνες και η επικοινωνία. 

ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΤΟΥΒΛΑΚΙΑ LEGO

Οι εργοθεραπευτές όντας ειδικοί στη ανάλυση του ‘’έργου’’ χρησιμοποιούν τα τουβλάκια lego στη δραστηριότητα ως αξιολογικό και συνάμα θεραπευτικό εργαλείο. Η Lego®-based Therapy αποτελεί ένα ενδιαφέρον και αρκετά διασκεδαστικό παιχνίδι, το οποίο οι Εργοθεραπευτές μπορούν να το προσαρμόσουν στις ιδιαίτερες ανάγκες και το επίπεδο ικανοτήτων του κάθε παιδιού. Το παιχνίδι δύναται να χωριστεί σε μικρότερα βήματα, αυξάνοντας σταδιακά το βαθμό δυσκολίας. Αυτό δίνει την δυνατότητα της εξατομίκευσης κάτι που επιτρέπει την ανάπτυξη ικανοτήτων, οι οποίες διδάσκονται με δομημένο και συστηματικό τρόπο. Ο εργοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει τα lego στην αιθουσα θεραπείας (1 προς 1), σε ομάδα, στο σπίτι ή στο σχολείο. Το συγκεκριμένο είδος παρέμβασης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους Εργοθεραπευτές για να ενισχύσουν βασικές δεξιότητες στους συμμετέχοντες, όπως η λεπτή κινητικότητα, ο αμφίπλευρος συντονισμός, η μυϊκή ενδυνάμωση δακτύλων, οπτική αντίληψη, συγκέντρωση και διατήρηση προσοχής κ.α 

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ LEGO ΣΤΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ

Λεπτή κινητικότητα

Οι λεπτές κινητικές δεξιότητες (λεπτή κινητικότητα) σχετίζονται με τις μικρές περίπλοκες και λεπτομερείς κινήσεις των χεριών, των δακτύλων και των καρπών που απαιτούνται για το χειρισμό, τον έλεγχο και τη χρήση αντικειμένων και εργαλείων. Η χρήση του LEGO® ή παρόμοιων δομικών υλικών για την κατασκευή μοντέλων ή απλά για δημιουργική απασχόληση είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για την ανάπτυξη των προαναφερθέντων δεξιοτήτων. Υπάρχουν πολλά μοναδικά στυλ και τούβλα διαφόρων μεγεθών που επιτρέπουν την ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας. Είναι καίριας σημασίας η ανάπτυξη της συγκεκριμένης δεξιότητας γιατί εξαιτίας αυτής καταφέρνουμε να πιάνουμε αντικείμενα χωρίς να μας πέφτουν, μπορούμε να γράφουμε, να χρησιμοποιούμε τα είδη οικιακής χρήσης, τα εργαλεία, βοηθάει στην ένδυση και την απόδυση και σε πολλές ακόμη δραστηριότητες στην καθημερινή μας ζωή.

Αμφίπλευρος συντονισμός

Για την κατασκευή των lego σημαντική επίσης είναι και η δεξιότητα του αμφίπλευρου συντονισμού, η οποία δεν θεωρείται για όλους αυτόματη. Πολλές από τις λειτουργίες μας απαιτούν τη συμμετρική χρήση των μερών του σώματός μας πχ πλύσιμο πιάτων, ένδυση, απόδυση, δέσιμο κορδονιών κ.α Ο αμφίπλευρος συντονισμός είναι η χρήση και των δύο πλευρών του σώματος και η δυνατότητα συντονισμού των αριστερών και δεξιών χεριών για την εκτέλεση λειτουργικών καθηκόντων. Η Lego®-based Therapy επιτρέπει την ανάπτυξη ή τη βελτίωση αυτής της δεξιότητας ώστε το παιδί να μπορεί άμεσα να δημιουργεί κατασκευές αλλά και έμμεσα να μεταφέρει αυτή του την δεξιότητα σε λειτουργικά έργα 

Αισθητηριακή επεξεργασία

Η θεραπεία με βάση το LEGO® παρέχει τα κατάλληλα ερεθίσματα για την βελτίωση ορισμένων συστημάτων της αισθητηριακής επεξεργασίας, όπως το οπτικό, απτικό και το ιδιοδεκτικό σύστημα. Τα συστήματα αυτά μας βοηθούν να γνωρίζουμε που βρίσκεται το σώμα μας και τα μέλη μας στο χώρο. Επιπλέον τα lego επειδή ακριβώς υπάρχουν σε διάφορα χρώματα, σχήματα και σχέδια βοηθούν στην οπτική επεξεργασία, αφού το παιδί θα κληθεί να τα τοποθετήσει κατάλληλα ώστε να ταιριάζουν . Επιπρόσθετα ενισχύεται η μυϊκή ενδυνάμωση, αναγνωρίζεται από το παιδί η σωστή πίεση που πρέπει να εφαρμόστει για να φτιάξει το lego (ιδιοδεκτικότητα). Η δημιουργία ενός μοντέλου Lego® είναι μια δομημένη διαδικασία, η οποία είναι πολύ καλή στο να βοηθάει παιδιά με ΔΑΦ (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος)δεδομένου ότι αντιμετωπίζουν πολλές αισθητηριακές δυσκολίες, να αναπτύξουν τον κινητικό σχεδιασμό τους, να ακολουθούν οδηγίες και να αυξήσουν τα επίπεδα συγκέντρωσής τους. Η ακουστική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της Lego®-based Therapy βοηθάει το παιδί να ακολουθεί οδηγίες όταν «παίζει το ρόλο του». (NEVRONAS)

Πρώιμη παρέμβαση

Η έκδοση DUPLO®-Based θεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην πρώιμη παρέμβαση είτε εντός του παιδικού σταθμού είτε στα πλαίσια μιας θεραπευτικής συνεδρίας. Μέσω του συγκεκριμένου παιχνιδιού δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να μάθει κάνει ταύτιση, μίμηση, να ακολουθεί κανόνες, οδηγίες, να ταξινομεί, να κατηγοριοποιεί, να περιμένει τη σειρά του και να αναπτύξει καλύτερες δεξιότητες επικοινωνίας στο παιχνίδι.

Οπτική αντίληψη

Η οπτική αντίληψη είναι η ικανότητα του ατόμου να λαμβάνει, να επεξεργάζεται, να οργανώνει και να ερμηνεύει οπτικές πληροφορίες. Οι δεξιότητες της οπτικής αντίληψης είναι σημαντικές για ακαδημαϊκά καθήκοντα όπως: γραφή, ανάγνωση, ορθογραφία και μαθηματικά. (www.seirrah-ot.co.uk). Χρησιμοποιώντας τα κομμάτια lego ενισχύεται η οπτική αντίληψη, αφού τα παιδιά χρειάζεται να συνδυάσουν κατανοήσουν οπτικά τις οδηγίες, να συνδυάσουν τα χρώματα και τα σχέδια που πρέπει, να ακολουθούν βήμα βήμα τις οδηγίες και να τις θυμούνται, να μπορούν να εντοπίσουν το κομμάτι που χρειάζονται ανάμεσα στα υπόλοιπα και τέλος να τα συνδυάσουν όλα έτσι που να ολοκληρώνεται το σχέδιο που έχουν επιλέξει.

Δεξιότητες παιχνιδιού

Το παιχνίδι είναι ζωτικής σημασίας για ένα παιδί. Μέσω του παιχνιδιού, τα παιδιά μπορούν να μάθουν για το περιβάλλον, το σώμα τους, τον κόσμο γύρω τους, πώς να αλληλοεπιδρούν με τους άλλους και να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Η θεραπεία βασισμένη στο LEGO® επιτρέπει στα παιδιά να παίζουν με κανόνες, ρόλους και κυρίως ομαδικά, αναπτύσσοντας δεξιότητες επικοινωνίας (λεκτικές και μη λεκτικές) και επιτελικές λειτουργίες. Παράλληλα τα παιδιά εξελίσσουν την φαντασία τους και συμμετέχουν στο συμβολικό παιχνίδι.

ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΦΑΣΜΑ

Τα παιδιά με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες σε επικοινωνιακό και κοινωνικό επίπεδο. Μπορεί να έχουν δυσκολία στην αναγνώριση των κοινωνικών ενδείξεων ή να μη γνωρίζουν πότε πρέπει να μιλήσουν ή να ακούσουν, οι εκφράσεις του προσώπου είναι αδύνατον να ερμηνευτούν και τα συναισθήματα να μην μπορούν να εκδηλωθούν κατάλληλα με αποτέλεσμα την κοινωνική απομόνωση. Για αυτό το λόγο η συγκεκριμένη τεχνική που γίνεται κυρίως ομαδικά, είναι αρκετά ωφέλιμη γιατί τα μέλη της αντιμετωπίζουν ανάλογες δυσκολίες και έχουν κοινά ενδιαφέροντα. 

Η Lego®-Based Therapy γίνεται από εξειδικευμένους θεραπευτές, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα ενδιαφέροντα και το ταλέντο των παιδιών για να ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή και τη μάθησή τους. 

Επιμέλεια- Μετάφραση 

Μαρινέλη Ανδρονίκη Εργοθεραπεύτρια

Πηγές: 

www.seirrah-ot.co.uk

www.nevronas.gr/article/lego-kai-ergotherapeia